Posle više decenija istraživanja u ovoj oblasti, Ministarstvo javnog zdravlja Republike Kube zvanično odobrilo novu terapiju u lečenju pacijenata obolelih od limfoma. Radi se o imunoterapiji koja se bazira na biološkom leku znatnih mogućnosti i karakteristika, što ima daleko manje neželjenog dejstva na organizam od uobičajenog zračenja i hemoterapije.

Limfom je tumor limfnih zlezda i čini 3-6% svih malignih tumora. U svetu više od milion ljudi trenutno živi sa tom bolešću, a dnevno od nje umre 400 pacijenata. U Srbiji, isto kao i na Kubi, svakoga dana registruju se tri nova slučaja limfoma, iako se u dijagnostici ove bolesti dosta luta, jer, zbog nespecifičnih simptoma, samo 15% pacijenata na početku dobije tačnu dijagnozu. O kakvoj se bolesti radi i kakvu nam nadu pružaju najnoviji događaji u kubanskoj zdravstvenoj javnosti?

LIMFOM – MALIGNI TUMOR LIMFNIH ZLEZDA: UZROK, SIMPTOMI, DIJAGNOSTIKA

Dva osnovna tipa limfoma su Hočkin (HL) i non Hočkin limfom (NHL), sa oko 45 podtipova. Hočkinov sindrom ili Hočkinov limfom, ranije nazivan i Hočkinova bolest, predstavlja maligno oboljenje limfnog tkiva koje se karakteriše uvećanim brojem limfnih ćelija (poznatih kao Rid-Stenbergove ćelije). Kada je non Hočkin u pitanju, razlikujemo više od tridesetak limfoma u zavisnosti od tipa ćelija iz kojih su nastali (B limfociti, T limfociti ili NK ćelije), brzine rasta, osetljivosti na lečenje i prognoze. Ovaj tumor (non Hočkin) je ujedno i najčešći tumor limfnih zlezda.
Uzrok pojave limfoma još uvek nije poznat. Veliki broj studija dovodi ga u vezu sa Epšten Bar virusom koji izaziva infektivnu mononukleozu, potom sa genetskom predispozicijom, ali ono što je najjasnije jeste to da je rak limfnih žlezda bolest imunološkog sistema, tj. do razvoja bolesti dolazi padom imunološkog sistema čoveka. Maligni tumor limfnih zlezda napada podjednako i decu i odrasle, a javlja se najčešće u uzrastu od 15 do 35 godina, kao i kod osoba starijih od 50 godina. Prema statističkim podacima non Hočkinova i Hočkinova bolest češće napadaju osobe muškog pola.
Osnovni simptomi limfoma uglavnom su uvećanje limfnih čvorova, a u zavisnosti od delova tela na kojima su žlezde uvećane može doći i do pojave suvog i upornog kašlja, otežanog disanja i pojave kratkog daha; uz to javljaju se i gubitak telesne težine, povišena temperatura, groznica, malaksalost, smanjeni apetit ili svrab po koži. Zbog ovako nespecifičnih simptoma sličnih gripu iza kojih se maskira, rak limfnih žlezda se u dijagnostici najčešće previdi pa se na pravu dijagnozu ponekad čeka dosta dugo, u Srbiji čak i do godinu dana. Zato je od najveće važnosti na vreme reagovati i odmah se javiti lekaru, naročito ako uvećanje limfnih žlezda traje duže od dve-tri nedelje.
Dijagnoza limfoma postavlja se detaljnim pregledom koji obuhvata radiološki pegled (ultrazvuk, kompjuterizovana tomografija (CT) ili magnetna rezonanca) i biohemijsku analizu krvi, a detaljna dijagnoza dobija se samo na osnovu histopatološke analize uzorka dobijenog biopsijom. Ukoliko je dijagnoza postavljena u prvom stadijumu bolesti, non Hočkin i Hočkinov sindrom su izlečivi u skoro 90% slučajeva, pri čemu Hočkinova bolest beleži veće rezultate u izlečenju od non Hočkin limfoma. Rak limfnih žlezda leči se radioterapijom, hemoterapijom ili imunoterapijom, a kod određenog broja slučajeva koristi se i kombinovana terapija.

Kubanska iskustva i najnovija dostignuća u lečenju non Hočkin limfoma imunoterapijom

Na Kubi se godišnje registruje oko 1.000 pacijenata sa non Hočkin limfomom, a približno 700 njih podlegne ovoj bolesti. Zbog toga, Kuba je već nekoliko decenija uključena u istraživanje ove zloćudne bolesti. Istraživanje je fokusirano na imuni sistem i imunoterapiju kao najbezbolniji i ujedno najdelotvorniji, relativno nov vid lečenja. Imunoterapija se sastoji u primeni antitela koja ciljano uništavaju tumorske ćelije, ali bez negativnog uticaja na zdrave ćelije, što nije slučaj sa zračenjem i hemoterapijom. Antitela deluju na principu prepoznavanja belančevine (CD20), koja se nalazi samo na površini tumorske ćelije, vezuju se za nju i imunološkom sistemu daju okidač za pokretanje reakcije i uništavanje označene ćelije.
Imunoterapija antitelima bazira se na biološkim i biosimilarnim lekovima koji su u mnogobrojnim analizama kubanskih lekara pokazali dosta uspešnih i pozitivnih rezultata u lečenju non Hočkin limfoma. Baveći se istraživanjima vezanim za monoklonska antitela i biosimilarne lekove u lečenju ove bolesti, kubanski Centar za molekularnu imunologiju (Centro de Inmunología Molecular – CIM) počeo je razvijati nacionalnu verziju leka pod nazivom CIMABior, koji je prošle godine registrovan od strane Centra za državnu kontrolu lekova, opreme i medicinskih sredstava (Centro para el Control Estatal de Medicamentos, Equipos y Dispositivos Médicos – CECMED) pri Ministarstvu javnog zdravlja Republike Kube (Ministerio de Salud Pública – MINSAP). A ove godine, u junu mesecu, Ministarstvo javnog zdravlja odobrilo je i korišćenje BIOCAD-ovog biosimilara rituximab i lečenje non Hočkin limfoma ovim lekom uvelo u redovnu medicinsku proceduru.
Ova vest obradovala je mnoge kubanske pacijente sa limfomom, ali i one sa reumatoidnim artritisom, jer će im omogućiti jeftiniji, lakši i bolji pristup u lečenju sa što manje nus proizvoda i posledica po ostali deo organizma. To je dobra vest i za pacijente iz Srbije i regiona, jer im je preko konsultantske agencije Consulta al futuro omogućeno da na zvaničan način stupe u kontakt sa Asocijacijom kubanskih lekara i od njih zatraže mišljenje i pomoć u lečenju limfoma.
Terapija se sprovodi u trajanju od dva meseca. Za sve informacije o lečenju javite se na vreme, ovde, i sa terapijom se može početi vrlo brzo.